Kỳ kinh nguyệt (hay còn gọi vui là “ngày đèn đỏ”) là giai đoạn nhạy cảm trong mỗi chu kỳ của phụ nữ. Vào những ngày này, cơ thể thải máu kinh ra ngoài, khiến vùng kín luôn ẩm ướt – môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi nếu việc vệ sinh không được chú trọng. Thực tế, bản thân máu kinh không hề “bẩn”; tuy nhiên khi ra ngoài và tiếp xúc với không khí trong môi trường ẩm, máu kinh có thể nhanh chóng bị vi khuẩn xâm nhập. Cổ tử cung trong thời kỳ hành kinh cũng mở hơn bình thường, tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng di chuyển từ âm đạo vào sâu bên trong cơ quan sinh sản. Nếu vệ sinh kém, vi khuẩn và nấm có thể phát triển mạnh gây viêm nhiễm âm đạo, nhiễm trùng tiểu, thậm chí các bệnh phụ khoa nghiêm trọng hơn. Vệ sinh vùng kín đúng cách trong kỳ kinh nguyệt không chỉ giúp chị em cảm thấy thoải mái, tự tin hơn, mà còn bảo vệ sức khỏe sinh sản về lâu dài. Theo một báo cáo của Ngân hàng Thế giới, vệ sinh kinh nguyệt kém có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm đường sinh sản và tiết niệu, thậm chí dẫn đến vô sinh hoặc biến chứng thai sản sau này. Vì vậy, việc chăm sóc vùng kín trong những “ngày đèn đỏ” là vô cùng quan trọng và cần được thực hiện đúng cách.

Vì sao cần vệ sinh vùng kín kỹ lưỡng trong kỳ kinh nguyệt?

Trong chu kỳ kinh nguyệt, máu kinh ứ đọng và liên tục thoát ra làm vùng kín của phụ nữ thường xuyên trong trạng thái ẩm ướt. Môi trường ẩm kèm theo dưỡng chất trong máu chính là “mảnh đất màu mỡ” để vi khuẩn sinh sôi nảy nở. Nghiên cứu cho thấy máu kinh đọng lâu có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển nhanh chóng chỉ sau vài giờ. Nếu việc vệ sinh không đảm bảo, các tác nhân như vi khuẩn, nấm men dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm phụ khoa. Đặc biệt, máu kinh trong băng vệ sinh để quá lâu sẽ trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vùng kín. Ngoài ra, vào kỳ kinh nguyệt, độ pH vùng âm đạo có thể bị thay đổi và âm hộ gần sát hậu môn, do đó vi khuẩn có hại từ bên ngoài hoặc từ hậu môn cũng dễ xâm nhập hơn nếu vùng kín không được giữ sạch sẽ. Những yếu tố này giải thích vì sao phụ nữ trong kỳ kinh rất dễ gặp các vấn đề như viêm âm đạo, viêm đường tiểu hoặc viêm vùng chậu nếu không vệ sinh tốt.

Mặt khác, những triệu chứng khó chịu khi hành kinh (như đau bụng, mệt mỏi) có thể trở nên tồi tệ hơn nếu bạn bị viêm nhiễm “tấn công” cùng lúc. Vệ sinh kém không chỉ gây ngứa ngáy, mùi hôi khó chịu mà về lâu dài viêm nhiễm tái diễn còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của chị em. Vi khuẩn từ âm đạo thậm chí có thể lan ngược vào tử cung, vòi trứng gây viêm nhiễm nặng, tăng nguy cơ vô sinh về sau. Ngược lại, nếu biết cách giữ gìn vệ sinh trong ngày “đèn đỏ”, chị em sẽ giảm thiểu được nguy cơ viêm nhiễm, bảo vệ an toàn cho vùng kín và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể giúp bạn chăm sóc vùng kín đúng cách trong kỳ kinh nguyệt, đảm bảo vi khuẩn “không có cơ hội” gây hại.

Cách vệ sinh vùng kín đúng cách trong ngày “đèn đỏ”

Việc hiểu rõ tầm quan trọng của vệ sinh kỳ kinh là bước đầu; tiếp theo, bạn cần biết cách chăm sóc vùng kín đúng cách. Nguyên tắc chung là phải giữ vùng kín luôn sạch sẽ, khô thoáng nhưng vẫn duy trì được cân bằng tự nhiên. Các chuyên gia khuyến cáo chị em nên tắm rửa và vệ sinh “cô bé” mỗi ngày trong suốt kỳ kinh. Đặc biệt, vệ sinh vùng kín ít nhất 2-3 lần mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch dịu nhẹ là cần thiết để loại bỏ máu và dịch bẩn, ngăn vi khuẩn phát triển. Dưới đây là những lưu ý chi tiết:

1. Thay băng vệ sinh (hoặc tampon) thường xuyên

Một trong những điều quan trọng nhất để giữ vệ sinh trong kỳ kinh là thay băng vệ sinh định kỳ. Trung bình, bạn nên thay băng khoảng 4-6 giờ một lần (tức ít nhất 3-4 lần mỗi ngày) tùy lượng máu nhiều hay ít. Việc giữ băng quá lâu không chỉ gây cảm giác ẩm ướt, khó chịu mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển mạnh mẽ. Máu tích tụ trong miếng băng lâu sẽ bắt đầu phân hủy và bốc mùi, đồng thời là ổ vi khuẩn sinh sôi dẫn đến viêm nhiễm vùng kín. Do đó, đừng tiếc thay băng mới – dù ngày ít hay nhiều kinh, cũng không nên để miếng băng quá 6 giờ trên cơ thể.

Nếu bạn sử dụng tampon (băng vệ sinh dạng ống) hoặc cốc nguyệt san, cũng cần lưu ý thay/đổ sạch đúng giờ. Tampon không nên để quá 6-8 giờ trong âm đạo để tránh hội chứng sốc độc tố (toxic shock syndrome – TSS), một biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm khi vi khuẩn xâm nhập máu. Luôn rửa tay sạch trước và sau khi thay băng/tampon/cốc để hạn chế vi khuẩn xâm nhập cơ thể. Băng đã dùng nên được gói kín và bỏ vào thùng rác hợp vệ sinh. Thay băng thường xuyên và đúng cách sẽ giúp vùng kín luôn khô thoáng, sạch sẽ, giảm hẳn nguy cơ viêm nhiễm.

2. Rửa vùng kín đúng cách mỗi khi thay băng

Bên cạnh việc thay băng thường xuyên, rửa vệ sinh vùng kín đúng cách cũng đặc biệt quan trọng trong những ngày hành kinh. Mỗi khi thay băng hoặc sau khi đi vệ sinh, bạn nên rửa qua vùng kín bằng nước sạch để loại bỏ máu kinh còn sót lại. Tốt nhất nên dùng nước ấm (không quá nóng) và xối rửa nhẹ nhàng; tránh dùng nước lạnh đột ngột dễ gây co thắt tử cung hoặc nước quá nóng dễ làm khô da nhạy cảm. Lưu ý không ngâm mình lâu trong chậu hay bồn tắm khi đang có kinh, vì nước không đảm bảo vệ sinh có thể xâm nhập gây nhiễm khuẩn ngược dòng. Thay vào đó, hãy dùng vòi nước chảy hoặc dụng cụ rửa phù hợp để làm sạch vùng kín dưới dòng nước.

Khi rửa, thao tác đúng hướng sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn từ hậu môn lan sang âm đạo. Cụ thể, luôn rửa hoặc lau từ trước ra sau (từ phía âm đạo về phía hậu môn). Tuyệt đối không thụt rửa sâu vào âm đạo, vì hành động này có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh và pH tự nhiên, khiến âm đạo dễ nhiễm trùng hơn. Bạn chỉ cần vệ sinh kỹ bên ngoài âm hộ – nơi tập trung mồ hôi, máu kinh và vi khuẩn ở vùng ngoài. Sau khi rửa xong, dùng khăn bông sạch thấm khô nhẹ nhàng vùng kín. Vùng kín khô ráo sẽ giảm nguy cơ ẩm ướt cho vi khuẩn có hại phát triển. Ngoài ra, nhớ vệ sinh vùng kín trước khi quan hệ tình dục (nếu có) và tốt nhất nên kiêng quan hệ trong những ngày có kinh để tránh đưa thêm vi khuẩn vào môi trường vốn rất nhạy cảm này.

3. Sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ, phù hợp

Nhiều chị em băn khoăn có nên dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt hay không. Thực tế, trong những ngày này, vùng kín cần được làm sạch kỹ hơn bình thường, do đó việc dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng là một lựa chọn tốt nếu sản phẩm đó an toàn và phù hợp. Không nên dùng xà phòng hay sữa tắm thông thường để rửa vùng kín, vì chúng chứa chất tẩy mạnh và hương liệu dễ gây kích ứng, làm mất cân bằng pH tự nhiên của âm đạo. Thay vào đó, hãy chọn các sản phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu, có độ pH khoảng 4-5 (gần với pH sinh lý âm đạo). Dung dịch vệ sinh loại tốt sẽ giúp làm sạch hiệu quả mồ hôi, máu và vi khuẩn, đồng thời duy trì hệ vi sinh có lợi và độ ẩm tự nhiên của “cô bé”. Ví dụ, dung dịch vệ sinh Intimate là sản phẩm với công thức nhẹ dịu, cân bằng pH, thích hợp để dùng hàng ngày cũng như trong kỳ kinh nguyệt. Sử dụng đúng cách theo hướng dẫn (thường là pha loãng với nước hoặc dùng một lượng nhỏ, rửa ngoài vùng âm hộ rồi tráng lại bằng nước sạch) sẽ giúp hạn chế mùi hôi và nguy cơ viêm nhiễm mà không làm khô rát da.

Các bác sĩ phụ khoa khuyên rằng trong chu kỳ kinh, bạn có thể rửa vùng kín bằng dung dịch vệ sinh phụ nữ 2-3 lần mỗi ngày (sáng, tối và giữa ngày) để đảm bảo sạch sẽ. Tuy nhiên, không lạm dụng rửa quá nhiều lần. Chỉ dùng theo nhu cầu và hướng dẫn, vì rửa quá thường xuyên cũng có thể làm thay đổi môi trường tự nhiên. Tóm lại, lựa chọn dung dịch vệ sinh phù hợp và sử dụng ở tần suất hợp lý sẽ hỗ trợ bạn giữ gìn vùng kín khỏe mạnh trong suốt “ngày đèn đỏ”.

4. Giữ vùng kín khô thoáng, chọn đồ lót phù hợp

Trong kỳ kinh nguyệt, vùng kín vốn đã ẩm ướt hơn bình thường, nên việc giữ cho khu vực này khô thoáng rất quan trọng. Bạn nên mặc quần lót chất liệu cotton mềm, thấm hút mồ hôi tốt và đủ rộng rãi. Chất liệu cotton thoáng khí sẽ giúp vùng kín không bị hầm bí, giảm độ ẩm và hạn chế vi khuẩn, nấm phát triển. Tránh mặc quần lót quá chật hoặc làm từ vải nilon bí, vì dễ gây tích tụ mồ hôi và cọ xát gây kích ứng da. Nếu có điều kiện, vào những ngày kinh nguyệt, hãy thay quần lót 2 lần/ngày hoặc ngay khi bị dính bẩn để đảm bảo vệ sinh tối đa. Quần lót sạch và khô sẽ giúp “cô bé” luôn được thông thoáng, dễ chịu.

Bên cạnh đó, một số chị em có thói quen dùng thêm băng vệ sinh hàng ngày (panty liner) để lót quần cho sạch. Tuy nhiên, không nên lạm dụng miếng lót hằng ngày này, nhất là khi không thực sự cần thiết. Việc dùng băng lót mỗi ngày, kể cả ngoài kỳ kinh, có thể làm vùng kín bí và ẩm liên tục, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm gây viêm nhiễm và kích ứng da. Các bác sĩ phụ khoa cũng khuyến cáo chỉ nên dùng băng hàng ngày khi thật sự cần (ví dụ những ngày cuối kỳ kinh hoặc khi khí hư ra nhiều), và phải thay miếng lót sau mỗi 3-4 giờ như khi dùng băng kinh nguyệt. Nếu dùng suốt cả ngày mà không thay, miếng lót bẩn sẽ giống như “ổ” vi khuẩn gây hại. Đồng thời, dù có dùng băng lót hay không, bạn vẫn cần vệ sinh vùng kín mỗi ngày và thay quần lót thường xuyên để phòng ngừa viêm nhiễm. Tóm lại, hãy sử dụng băng vệ sinh hàng ngày một cách thông minh, hạn chế tối đa việc lạm dụng để bảo vệ sức khỏe vùng kín một cách tốt nhất.

Những thói quen cần tránh để “vi khuẩn không có cơ hội”

Để bảo vệ vùng kín khỏe mạnh trong kỳ kinh nguyệt, ngoài những việc nên làm, bạn cũng cần lưu ý tránh những thói quen sai lầm dưới đây:

• Dùng sản phẩm có mùi thơm, hóa chất mạnh: Nhiều người nghĩ dùng dung dịch thơm hoặc xà phòng mạnh sẽ át mùi ngày kinh. Thực tế, các sản phẩm chứa hương liệu nồng và chất tẩy rửa mạnh có thể làm thay đổi pH tự nhiên của âm đạo, gây khô rát và diệt cả lợi khuẩn, từ đó tạo cơ hội cho vi khuẩn có hại phát triển. Do vậy, hãy chọn sản phẩm không mùi hoặc mùi rất nhẹ, thành phần an toàn để vệ sinh vùng kín.
• Không thay băng đủ thường xuyên: Như đã nhấn mạnh, việc quên thay băng vệ sinh sau nhiều giờ là một trong những sai lầm phổ biến dẫn đến viêm nhiễm. Đừng đợi băng đầy tràn mới thay; thay đều đặn mỗi 4-6 giờ để đảm bảo vùng kín luôn sạch và khô ráo.
• Thụt rửa sâu hoặc ngâm rửa quá lâu: Việc thụt rửa âm đạo bằng dung dịch hoặc tự chế các loại nước lá để “tẩy rửa” bên trong là không cần thiết và có hại. Thụt rửa làm mất cân bằng hệ vi sinh và độ acid tự nhiên, khiến âm đạo dễ nhiễm trùng hơn. Tương tự, thói quen ngâm mình hàng giờ trong bồn tắm khi đang hành kinh cũng nên tránh, vì nước không sạch có thể vào âm đạo gây viêm nhiễm. Bạn chỉ nên tắm vòi sen nhanh và giữ vệ sinh như hướng dẫn ở trên.
• Quan hệ tình dục trong ngày kinh: Nhiều cặp đôi kiêng quan hệ khi có kinh nguyệt, điều này hoàn toàn có cơ sở. Giao hợp trong lúc hành kinh dễ đưa vi khuẩn từ bên ngoài sâu vào âm đạo và tử cung, tăng nguy cơ viêm nhiễm. Hơn nữa, cổ tử cung mở và niêm mạc đang bong sẽ làm bạn dễ tổn thương, nhiễm bệnh lây qua đường tình dục hơn bình thường. Tốt nhất, hãy chờ “đèn đỏ” qua đi rồi mới quan hệ trở lại để đảm bảo an toàn cho cả hai.

Tuân thủ những điều nên làm và tránh làm kể trên sẽ giúp chị em giữ vùng kín luôn khỏe mạnh trong suốt kỳ kinh nguyệt. Hãy lắng nghe cơ thể mình: nếu có dấu hiệu bất thường như ngứa rát, khí hư có mùi hôi, sốt hoặc đau nhiều, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Kết luận

Kỳ kinh nguyệt là khoảng thời gian đòi hỏi chị em cần chú ý hơn đến việc vệ sinh cơ thể, đặc biệt là vùng kín. Vệ sinh vùng kín đúng cách trong ngày “đèn đỏ” sẽ giúp phái nữ luôn sạch sẽ, thoải mái và ngăn ngừa vi khuẩn có cơ hội gây viêm nhiễm. Chị em hãy nhớ thay băng thường xuyên, rửa vùng kín nhẹ nhàng với nước ấm và dung dịch phù hợp như Intimate, cũng như duy trì những thói quen lành mạnh. Sự chăm sóc cẩn thận trong những ngày này không chỉ bảo vệ sức khỏe vùng kín khỏi các bệnh viêm nhiễm khó chịu, mà còn góp phần giữ gìn sức khỏe sinh sản lâu dài cho chính bạn. Hãy yêu thương bản thân bằng cách bắt đầu từ những việc nhỏ như vệ sinh đúng cách – để những “ngày đèn đỏ” trôi qua thật nhẹ nhàng, an toàn và không còn là nỗi ám ảnh!