Viêm lộ tuyến cổ tử cung xảy ra khi các tế bào tuyến vốn nằm trong ống cổ tử cung phát triển lan ra bề mặt ngoài, tiếp tục tiết dịch như bình thường. Đây là biến đổi lành tính, không phải ung thư. Tuy nhiên, lớp tế bào lộ tuyến tiết dịch nhiều, tạo môi trường ẩm ướt và dễ bị vi khuẩn, nấm tấn công. Khi bị viêm, người bệnh thường thấy khí hư ra nhiều, có mùi hôi, đau rát hoặc chảy máu. Nếu không điều trị kịp thời, viêm có thể lan rộng và gây biến chứng ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là gì và vì sao xảy ra?

Ở cổ tử cung, biểu mô lát phủ bề mặt trong khi biểu mô tuyến nằm bên trong ống cổ tử cung. Nội tiết tố estrogen hoặc tổn thương cơ học (sinh nở, phá thai, quan hệ thô bạo) có thể làm biểu mô tuyến lộ ra ngoài. Lộ tuyến vốn lành tính, nhưng vì tiết dịch liên tục nên dễ bị viêm. Những yếu tố như vệ sinh vùng kín không đúng cách, lạm dụng thuốc đặt, thụt rửa sâu, rối loạn nội tiết khi mang thai hoặc dùng thuốc tránh thai lâu dài đều làm tăng nguy cơ viêm. Thống kê cho thấy 17–50 % phụ nữ có thể gặp tình trạng lộ tuyến, đặc biệt ở người đã quan hệ tình dục hoặc từng sinh con.

Viêm lộ tuyến được chia thành ba mức độ. Ở độ 1, diện tích lộ tuyến dưới 30 %, triệu chứng thường kín đáo, chủ yếu thấy khí hư tăng nhẹ. Khi diện tích tổn thương tăng lên 30–70 % (độ 2), phụ nữ xuất hiện khí hư có mùi hôi, đau khi quan hệ và có thể chảy máu sau giao hợp. Ở độ 3, lộ tuyến lan rộng trên 70 %, kèm theo chảy máu, đau bụng và rối loạn kinh nguyệt. Viêm ở giai đoạn nặng dễ gây biến chứng.

Viêm lộ tuyến có nguy hiểm không?

Dù bản thân lộ tuyến lành tính, viêm lộ tuyến kéo dài có thể gây ra nhiều hậu quả. Tình trạng tiết dịch ẩm ướt và viêm nhiễm tạo điều kiện cho vi khuẩn di chuyển ngược lên tử cung và vòi trứng. Các chuyên gia cảnh báo viêm lộ tuyến không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tắc vòi trứng và vô sinh; khoảng một nửa các ca vô sinh do tắc vòi trứng liên quan đến nhiễm trùng phụ khoa. Viêm mạn tính cũng khiến tế bào lộ tuyến tăng sinh, đặc biệt khi tổn thương diện rộng (độ 2–3), dễ xuất hiện bất thường tiền ung thư. Ngoài ra, các triệu chứng khí hư hôi, ngứa rát và đau khi quan hệ gây ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt, tâm lý và hạnh phúc lứa đô. Vì vậy, chị em không nên coi thường viêm lộ tuyến mà cần điều trị sớm.

Điều trị viêm lộ tuyến

Lựa chọn điều trị phụ thuộc vào giai đoạn và nguyên nhân. Ở giai đoạn nhẹ, bác sĩ thường kê thuốc đặt âm đạo hoặc kháng sinh đường uống trong 7–10 ngày. Người bệnh cần tuân thủ phác đồ và tránh tự ý dùng thuốc để tránh nhờn thuốc. Khi tổn thương lan rộng (độ 2–3), các phương pháp ngoại khoa như đốt điện, đốt laser, áp lạnh hoặc kỹ thuật LEEP được áp dụng nhằm loại bỏ vùng lộ tuyến và giảm nguy cơ tái phát. Những kỹ thuật này có tỷ lệ khỏi bệnh cao khi thực hiện tại cơ sở uy tín, nhưng có thể gây chảy máu, ra dịch kéo dài và cần thời gian chăm sóc hậu thủ thuật. Bác sĩ sẽ đánh giá cụ thể để lựa chọn phương pháp phù hợp. Sau điều trị, bệnh nhân nên tái khám đúng hẹn để theo dõi phục hồi, vì tỷ lệ tái phát vẫn có thể lên tới 70 % nếu không tuân thủ chăm sóc.

Chăm sóc và phòng ngừa tại nhà

Phòng bệnh và chăm sóc tại nhà đúng cách là chìa khóa để hạn chế viêm tái phát. Dưới đây là những gợi ý hữu ích:

Vệ sinh vùng kín nhẹ nhàng

Rửa vùng kín mỗi ngày bằng nước sạch, lau khô trước khi mặc quần áo và thay quần lót thường xuyên. Nên chọn dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH khoảng 4–6 và thành phần tự nhiên dịu nhẹ. Dung dịch vệ sinh Intimate Ziaja chứa acid lactic và provitamin B5 giúp cân bằng pH và làm dịu niêm mạc, đồng thời có chiết xuất thảo dược giúp kháng khuẩn. Sản phẩm này có thể sử dụng hàng ngày để duy trì môi trường âm đạo khỏe mạnh. Tránh thụt rửa sâu hoặc lạm dụng xà phòng mạnh vì dễ làm mất cân bằng hệ vi sinh.

Trong kỳ kinh nguyệt, nên thay băng vệ sinh 3–4 giờ một lần. Hạn chế dùng băng vệ sinh hàng ngày khi không cần thiết. Sau khi đi vệ sinh, lau từ trước ra sau để tránh lây nhiễm vi khuẩn từ hậu môn sang âm đạo. Mặc quần lót cotton thoáng khí.

Quan hệ tình dục an toàn

Sử dụng bao cao su giúp phòng tránh lây nhiễm bệnh qua đường tình dục. Tránh quan hệ thô bạo hoặc quan hệ trong thời gian điều trị viêm. Vệ sinh nhẹ nhàng sau quan hệ. Chung thủy với một bạn tình là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa viêm nhiễm phụ khoa.

Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh

Bổ sung thực phẩm giàu vitamin và lợi khuẩn như rau xanh, trái cây, sữa chua không đường để tăng cường hệ miễn dịch. Uống đủ nước, ngủ đủ giấc và tập luyện nhẹ nhàng giúp giữ cân bằng nội tiết. Tránh stress kéo dài, hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc tránh thai không cần thiết, vì chúng có thể làm thay đổi môi trường âm đạo.

Khám phụ khoa định kỳ

Phụ nữ nên khám phụ khoa ít nhất 6 tháng một lần. Khi thấy biểu hiện bất thường như khí hư nhiều, mùi hôi, ngứa rát, chảy máu giữa chu kỳ hoặc đau khi quan hệ, cần đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám. Các bác sĩ sẽ thực hiện soi cổ tử cung, xét nghiệm dịch âm đạo và tầm soát tế bào bất thường để chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả và giảm biến chứng.

Tuân thủ hướng dẫn sau điều trị

Sau thủ thuật đốt lộ tuyến, cần kiêng quan hệ từ 4–6 tuần và giữ vệ sinh sạch sẽ để cổ tử cung hồi phục. Không làm việc nặng hoặc đi bơi trong thời gian đầu, và tái khám theo lịch hẹn. Thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát và bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Kết luận

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là một biến đổi lành tính nhưng dễ bị viêm nhiễm kéo dài, dẫn tới vô sinh, tăng nguy cơ tổn thương tiền ung thư và làm giảm chất lượng cuộc sống. Nhận biết sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc tại nhà khoa học là những yếu tố quan trọng giúp chị em kiểm soát bệnh. Duy trì thói quen vệ sinh đúng cách, quan hệ an toàn, chế độ dinh dưỡng cân bằng và khám phụ khoa định kỳ sẽ bảo vệ sức khỏe phụ khoa. Khi có dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đến cơ sở y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời.